Çinko Tozu (Zinc Powder) Nedir?
Çinko tozu, saf çinko metalinin ince taneli halde öğütülmüş formudur. Metal çinko özelliklerini taşır; elektriksel iletkenlik, korozyona karşı direnç ve diğer mekanik özellikleri, tanecik boyutu ve saflığına bağlı olarak değişir.
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
| Özellik | Değer |
|---|---|
| Kimyasal Formül | Zn (metal çinko) |
| Saflık | %99’den fazla (örnek) |
| Renk / Görünüm | Gri / parlak metalik, ince toz |
| Yoğunluk | ≈ 7.14 g/cm³ (metal çinko yoğunluğu) |
| Erime Noktası | 419.5 °C |
| Kaynama Noktası | 907 °C |
| Çözünürlük | Su içinde çözünmez; asit ortamlarında aşındırılabilir |
Kullanım Alanları
- Galvaniz ve Korozyon Koruması: Çinko tozu, çelik yüzeylerde galvanizleme ve koruyucu kaplama amacıyla kullanılır.
- Boyalar ve Kaplamalar: Pas önleyici ve antikorozif özellik için boyalarda pigment katkısı olarak kullanılabilir.
- Toz Metal Teknolojisi: Metal parçaların sinterleme ile üretiminde ham madde olarak kullanılır.
- Akü (Pil) ve Kimyasallar: Alkalin pillerde, bazı kimyasal reaksiyonlarda toz çinko indirgeme ajanı olarak görev alabilir.
- Atomizleme, Parlatma ve Dolgu Maddesi: Metal kaplamalarında parlatıcı ya da dolgu malzemesi olarak kullanımı vardır.
Elde Edilme Yöntemleri ve Üretimi
Çinko tozu genellikle aşağıdaki yöntemlerle elde edilir:
- Atomizasyon: Eritilmiş çinkonun yüksek basınçlı sıvı veya gaz akışı ile püskürtülmesiyle ince damlacıkların katılaşması.
- Kurutma ve Öğütme: Çinko parçalarının toz haline getirilmesi; mekanik öğütme yöntemleriyle.
- Kimyasal Redüksiyon: Çinko bileşiklerinin indirgenmesi yoluyla metal çinko elde edilip toz hâline getirilmesi.
Güvenlik ve Kullanımda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Toz havada asılı kaldığında solunum yoluyla girişte tehlike olabilir; uygun maskeler (toz filtresi) kullanılmalı.
- Toz çinko metal, ince tanecikli olduğunda yanıcı özellik gösterebilir; ateş ve kıvılcımla temas etmemeli.
- Cilt ve göz ile teması tahrişe sebep olabilir; koruyucu gözlük ve eldiven kullanılmalı.
- Serin, kuru ve iyi havalandırılan ortamda saklanmalı, nem ve oksijenle gereksiz reaksiyonlardan korunmalı.
- Atıkların ve artan tozların temizlenmesi gerekli; çevreye zarar verebilecek metal partikülleri dikkatlice bertaraf edilmeli.